Ik weet nog goed dat ik bij de start van mijn bedrijf hemelbestormende gedachten had en deze ook op papier zette in het ondernemingsplan. Ronkende projecten zou ik gaan uitvoeren: complexe herbestemmingen, gebiedsontwikkelingen, herstructurering van verrommelde complexen, woningbouwprojecten. Verwend geraakt door het IGP Bakel-Milheeze, waar ik feitelijk 400 hectare verandering onder mijn hoede had, zag ik de toekomst voor me als spin in het web van de grote projecten. En dat gebeurt ook bij tijd en wijle wel, maar wel in veel mindere mate dan gedacht. In veel grotere mate dan gedacht heb ik de kleine ontwikkelingen in mijn portefeuille. Een teleurstelling? Nee hoor.

Levenswerk
Ruimtelijke ontwikkeling draait uiteindelijk ook maar gewoon om mensen. Want het zijn de mensen die de wensen hebben. De ontwikkelaars en de overheden die gaan over de grote getallen, hebben uiteindelijk ook die wensen voor ogen. Mensen willen wonen, willen recreëren of ergens werken en dat moet gefaciliteerd worden. Logischerwijs begeven ‘de grotere jongens’ zich daarbij op een wat hoger abstractieniveau. Een woonwijk geeft invulling aan het woningbouwprogramma, een tot workspace herbestemde garenfabriek is een toonbeeld van urban development. Het resultaat is iets voor mensen, maar tegelijkertijd ook voor de portemonnee. En daar is helemaal, maar dan ook helemaal niets mis mee. It makes the world go round. Het kan heel mooi zijn, het is meestal een verbetering, en soms supergaaf. En ik werk er graag aan mee. 
 
Maar bij de kleine plannen draait het om levenswerk, om een intrinsieke motivatie. Een vader die ziet dat zijn zoon niet aan een woning kan komen en daarom het verzoek of die woning in zijn eigen tuin gebouwd kan worden. De zorgboerderij die de cliënten ook de mogelijkheid wil kunnen bieden om te logeren in plaats van alleen overdag aanwezig te zijn op de dagbesteding. Een bewoner van een oude bedrijfswoning die zijn huis niet kan verkopen totdat er een woonbestemming op zit. Het raakt de mensen meteen in het persoonlijke leven. En het is zeker niet teleurstellend om een bijdrage te leveren aan het verwezenlijken van een droom of een goed business-idee of aan het oplossen van een acuut probleem, hoe ‘klein’ het plan ook is. 
 
Tijd en geld
We hebben het inmiddels zo geregeld met elkaar dat bij wijze van spreken elke verandering in een leven ook een ruimtelijke procedure inhoudt. Je zou iedereen wat meer flexibiliteit toewensen, maar dat zit er helaas niet meer in in dit land vrees ik. Er zijn pogingen gedaan om de zaken als ze klein zijn ook procedureel klein te houden, dat heet dan bijvoorbeeld de ‘kruimelgevallenregeling’, maar een procedure zult u krijgen. Daar moet tekenwerk voor gedaan worden, daar moeten schrijfsels voor op papier komen en daar moet een stempel op komen. Dat duurt sowieso even. 
 
Ik mag dan vaak degene zijn die uitlegt wat er allemaal moet gebeuren voordat de wens, die werkelijk gevoelde behoefte, werkelijkheid kan worden. Poeh, dat valt zeker niet altijd mee. En soms zie je het resultaat van de buitenkant nog niet eens, waar hebben we het over? Oh ja enne… wat kost dat dan? Dat valt nog minder mee. Als het goed is ligt het ook wel weer in verhouding met wat je ervoor terugkrijgt, maar als je pech hebt telt het wel op tot duizenden, soms vijfduizend of tienduizend euro. Of nog meer. Dan moet men even slikken. En ik eigenlijk ook elke keer weer. Ik vertel het ze, maar voel me toch plaatsvervangend bezwaard.
 
Ik probeer me te verplaatsen in het idee dat ik tienduizend euro ‘uit mijn eigen tes’ zou moeten betalen voordat ik dat idee dat ik in mijn hoofd heb, kan verwezenlijken. Voordat ik de plek waar ik woon anders kan gaan gebruiken of dat huisje voor mijn (fictieve, voor de duidelijkheid) zoon kan gaan neerzetten. Natuurlijk, in waarde achteraf krijg je het altijd wel rondgerekend. Maar je moet dat in feite nú uit de portemonnee trekken, terwijl je nog niets hebt. Je loopt een persoonlijk risico, wat bij een grote vastgoedontwikkelaar toch net iets anders ligt. Je moet je spaargeld aanspreken, een vakantie uitstellen. Ik heb grenzeloos respect voor die potentiële klanten die dan opdrachtgevers worden doordat ze zeggen: “Doe maar, ga maar aan de slag”.
 
Dus voor de balans in je werk, de voeling met waar het echt om gaat, is het aan te bevelen ook de plannen dicht-bij-de-grond op te pakken. Het kruimelgeval, de postzegel. Zet je daar met hart en ziel voor in, dan ben je het grote ook dubbel en dwars weerd.